यो हिउँद Tuesday, February 17, 2009

अहिले जाडो छ। हिउँदको मौसम, नाङ्गा सडकहरु र खुइलिएका रुखहरु लोलाएका छन्। दुई वर्ष जति अघि यस्तै हिउँदमा यो कविता लेखिएको थियो बाहिर चिसो तर मन उम्लिएको कुनै बिहानीमा! पोहोर साल एक हरफ थपियो र अहिले त्यहि कविता याद आयो।

यो हिउँद-

चिसो पट्टयारलाग्दो सर्दीमा,
गजधुम्म परेर कपास ओडेका,
ती एकोहोरो ठाडा रुखहरु;
मेरो नियती जस्तै,
आफुमाथि क्रमश: थपिँदै गएको बोझ
हल्का हुने आशामा,
अरु बोझ थप्दै गइरहेका छन्!!

फुस्फुसाउँदै गरेको सेतो सफा,
तर आफू भित्र कलबिख भरेका
त्यान्द्राहरु; माथि कतै आकाशबाट
कोमल स्पर्शको भान पार्दे,
मैले भोगेका कथित् चोखो माया जस्तै,
मुटु सम्म हान्दै जान्छन्
र उसको आगमनले
संसार श्वेत, सफा भएको नाटक गर्छन्!!

बिहानै गन्तव्यतिर हिँडेका-
ती कुम्लो बोकेका पुरुषहरु,
ती बच्चा बोकेका स्त्रीहरु,
विवस! एक आपसमा टाँसिएर
कुनै कालो ओडारको ओतमा
एक अर्काको टाउकाबाट सेता झाम्टा झार्दै होलान्,
अचानक टुङ्गिएर पूर्णविराम लागेको
मेरो डग्मगाउँदो यात्रा जस्तै!!!

सबैलाई बिहानी गित सुनाउँदै बिउँझाउने
साना साना चरिहरु,
अचानक बल्झिएको प्रलयबाट
टाढा जाने चेष्टामा,
कतै कुनै गुँड भित्र गुँडुल्किएर बसेका होलान्
अनायासै थन्किएका,
मेरा साना साना सपना जस्तै!!!

(डिसेम्बर, जनवरी २००६,२००७, साझा)

नेपाल एकदिन फर्कन्छु

बिदेशिनुको यथार्थ, संघर्षको उतार-चढाव र सल्बलाउँदा मनका तर्कनाहरुले कहिलेकाहिँ तितो यथार्थ पोख्न बाध्य बनाइदिँदो रहेछ। कुरा २००६ तिरको हो, अमेरिका बसाईँका केहि वर्ष बित्दै जाँदा एकजना भारतियले लेखेको एक लेखमा मेरो आँखा परेको थियो। त्यस लेखमा लेखकले आफूले अमेरिकामा बिताएका चार दशक, र ती चार दशक उनले पल् पल् घर फर्कने प्रयत्नमा बिताएको कुरा उल्लेख गरेका थिए। अन्त्यमा उनि घर फर्कन्छन् तर उनले चाहेको घर र देश उनले भेट्दैनन्। बिदेशिनुपूर्वको देश र घरको एउटा तस्विर मनमा गाडिएको हुने रहेछ, र बिदेशिएकाहरुको लागि समय थामिँदो रहेछ। कयौँ वर्षपछि फर्कँदा पनि आफूले छोडेको समय, परिवेष र नाप-नक्शा जहिँको तहिँ होला भन्ने लाग्दोरहेछ तर समयसंगै प्रत्येककुरा परीवर्तन हुने रहेछ। त्यस लेखमा लेखकले यस्तै कुरा गरेका थिए।

उनकै कुराले घच्घच्याउँदा र आफूले आफ्नो स्थिती नियाल्दा यो कविता बनेको हो। कविता धेरैलाई चित्त बुझेछ र म जस्तै बिदेशिने साथिहरुले आ-आफ्नो देशको नाम राख्दै कविता बाँडेको देखेर धेरै नै खुसि लागेको छ। मेरा छरिएका कविताहरु र अरु लेखहरुलाई यो ब्लगमा एकै ठाउँमा राख्ने प्रयत्नमा यहि कविता--

नेपाल एकदिन फर्कन्छु (?!)

नेपाल एकदिन फर्कन्छु,
अमेरिकामा रमाउन सकिन्न!
संकल्प धेरै पटक मनमा आए।
तर, पढाइ त पुरा होस!
कलेज – डेरा, डेरा - कलेज
पढाई पनि सकियो।
यतिका बर्ष बिताईयो,
खालि हात के जानु!

नेपाल एकदिन फर्कन्छु,
अमेरिकामा रमाउन सकिन्न!
तर केहि बर्ष जागिर त खाउँ!
जागिर पनि खाइयो।
डेरा – जागिर, जागिर – डेरा
एक्लो भइएछ दुबैमा!
तर, म एक्लो भएको कुरा
मलाई भन्दा पहिला
नेपालमा आमालाई थाहा भयो!

नेपाल एकदिन साँच्चै फर्कन्छु,
अमेरिकामा रमाउन सकिन्न!
अहिले बिस दिने बिदामा आएको।
तपाईँको कपाल कति धेरै फुलेछन् आमा!
बुबा पनि कमजोर हुनुभएछ!
आमा बुबालाई मनभरि हेर्न नभ्याउँदै,
बिस दिनमा जीवन बिताउने
सम्झौता गरियो कुनै अपरिचित संग!

नेपाल एकदिन फर्कन्छु!
अमेरिकामा रमाउन सकिन्न!
तर अहिले अलिक मिल्दैन।
उसको भ्याई नभ्याई छ
मेरो बिदा उसको काम,
उसको बिदा मेरो काम!
फेरि छोरो पनि सानै छ!
छोरो अलिक ठुलो त होस!

नेपाल एकदिन फर्कन्थेँ
अमेरिकामा कहिल्यै रमाइन
तर कसलाई भेट्न जाउँ?
साथि भाईको खबर छैन
काका पनि ओछ्यान परे रे
कान्छो मामा पोहोर बिते रे!
आमा, बुबा त अब
हरदम म संगै छन्
मेरो यादमा, केवल यादमा!!


(नोभेम्बर ४, २००६, साझा)